ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΟΙΚΟΠΕΔΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΚΑΛΥΠΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

Αριθμ. 18851 οικ. Φ.700.20 [ΦΕΚ Β΄/2549/19.04.2023]

Έγκριση της υπ’ αρ. 20/2023 πυροσβεστικής διάταξης με θέμα: «Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και σε εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα»

Άρθρο 1
Πεδίο Εφαρμογής

Με τις διατάξεις της παρούσας εξειδικεύονται τα οριζόμενα στην υποπερ. 26 της περ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 266 του ν. 5037/2023 (Α’ 78), αναφορικά με τη μέριμνα των Δήμων σχετικά με την εκπλήρωση της υποχρέωσης των ιδιοκτητών, νομέων, επικαρπωτών, μισθωτών και υπομισθωτών

(α) οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,

(β) οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται σε περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,

(γ) εκτάσεων που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των περ. "(α)" και "(β)" του παρόντος άρθρου και

(δ) εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, να προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους και τη συντήρηση αυτού καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.

2. Από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας εξαιρούνται οι διαμορφωμένοι, συντηρημένοι κήποι των ως άνω χώρων.

Άρθρο 2
Διαδικασία καθαρισμού

1. Ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει:
α. Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα.
β. Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
γ. Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου.

δ. Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους.
ε. Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων.
2. Οι υπόχρεοι οφείλουν να μεριμνούν για την ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού της παρ. 1. Απαγορεύεται η εγκατάλειψη, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διαχείρισή τους

Άρθρο 3
Υποχρεώσεις - Μέριμνα Δήμων

1. Ο οικείος Δήμος προβαίνει στην ενημέρωση των υπόχρεων, για το περιεχόμενο της παρούσας και ειδικότερα της υποχρέωσης καθαρισμού μέχρι 31η Μαρτίου εκάστου έτους με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως ενδεικτικά με ανάρτηση στην ιστοσελίδα και στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου Δήμου, αποστολή ενημερωτικού υλικού στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτού του, ενημερώσεις στα καταστήματα του Δήμου ή των Δημοτικών Διαμερισμάτων, σε τοπικούς φορείς και συλλόγους, σε συνεργασία με την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ειδικά κατά την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, η ενημέρωση των υπόχρεων λαμβάνει χώρα έως την 28 Απριλίου.
2. Για την ανεύρεση των στοιχείων του υπόχρεου, ο οικείος Δήμος δύναται να ανατρέχει σε δεδομένα που τηρούνται στα αρχεία του, καθώς και στα δεδομένα του Εθνικού Κτηματολογίου.
3. Εφόσον ο οικείος Δήμος διαθέτει την απαραίτητη υποδομή, μπορεί να παρέχεται η δυνατότητα στους υπόχρεους να αιτηθούν (π.χ. με φυσική παρουσία, ταχυδρομικά, ηλεκτρονικά ή μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα δημιουργηθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών μέσω gov.gr για το σύνολο των Δήμων), τη διενέργεια καθαρισμού με χρέωση της αντίστοιχης δαπάνης στο όνομά τους, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του οικείου Δήμου ή από ιδιωτική εταιρία με την οποία ο οικείος Δήμος έχει συνάψει σχετική σύμβαση. Στις παραπάνω περιπτώσεις, μόνη η υποβολή της αίτησης δεν αναστέλλει τις προθεσμίες για την διενέργεια καθαρισμού και δεν απαλλάσσει τους υπόχρεους από την υποχρέωση
καθαρισμού με ίδια μέσα. Η υποχρέωση εκπληρώνεται με την πραγματοποίηση του καθαρισμού και μόνον.
4. Ο οικείος Δήμος οφείλει να διενεργεί τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους (ύστερα από καταγγελία ή και αυτεπαγγέλτως) για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων του άρθρου 1, προσηκόντως και με τη δέουσα επιμέλεια, καθ’ όλη την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.
5. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης αυτού, ο οικείος Δήμος ακολουθεί τη διαδικασία, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 5 της παρούσας.

Άρθρο 4
Μέριμνα υπόχρεων

1. Οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές και υπομισθωτές των εκτάσεων του άρθρου 1 της παρούσας οφείλουν να εκπληρώνουν την υποχρέωση καθαρισμού, να συναινούν και να επιδεικνύουν ανοχή στους τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους, αυτοψίες και ενέργειες των αρμοδίων οργάνων του οικείου Δήμου και των αρμόδιων πυροσβεστικών υπαλλήλων για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς. Στο πλαίσιο αυτό, καλούνται μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους, να προβαίνουν σε καθαρισμό των χώρων που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας και να συντηρούν αυτόν, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους.
2. Οι υπόχρεοι, μετά την ολοκλήρωση του αρχικού καθαρισμού, καθώς και της συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, δύναται ενημερώνουν σχετικά τον οικείο Δήμο με κάθε πρόσφορο μέσο. Ενδεικτικό υπόδειγμα της ως άνω δήλωσης αποτυπώνεται στο Παράρτημα Α της παρούσας.

Άρθρο 5
Κυρώσεις - Αυτεπάγγελτος καθαρισμός

1. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, επιβάλλεται ή καταλογίζεται αντίστοιχα εξ ολοκλήρου στον/στους υπόχρεους από τον οικείο Δήμο: α. πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ, β. δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.

2. Εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την επίδοση, θυροκόλληση ή κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου, ο παραβάτης δύναται να υποβάλλει έγγραφη ένσταση στον οικείο Δήμο, παρελθούσης δε άπρακτης της ως άνω προθεσμίας και εφόσον η υποβαλλόμενη ένσταση δεν έχει γίνει αποδεκτή, το επιβληθέν πρόστιμο οριστικοποιείται. Στην περίπτωση συμμόρφωσης εντός της άνω προθεσμίας με την υποχρέωση καθαρισμού, ο οικείος Δήμος εκδίδει απόφαση μείωσης έως και 50% του προς επιβολή προστίμου. Η δαπάνη και το πρόστιμο αποτελούν έσοδα του οικείου Δήμου και εισπράττονται σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις.

3. Μετά το πέρας της δεκαήμερης προθεσμίας ή εφόσον έχει υποβληθεί ένσταση η οποία δεν έχει γίνει αποδεκτή, ο οικείος Δήμος υποχρεούται εντός πέντε (5) ημερών σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων αυτών, κατά προτεραιότητα βάσει του κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.

4. Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο οικείος Δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου, αιτείται προς την κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς και βάσει αυτής, υποχρεούται σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων για την άρση του κινδύνου (Παράρτημα Γ’).
5. Σε περίπτωση μη ανεύρεσης των στοιχείων των υπόχρεων, ακολουθείται η διαδικασία των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου εξαιρουμένης της διαδικασίας επιβολής προστίμου και των προθεσμιών που αναφέρονται σε αυτήν.

Άρθρο 6
Ειδικές περιπτώσεις άρσης του κινδύνου με αυτεπάγγελτο καθαρισμό

1. Για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους της παρ. 4 του άρθρου 5 της παρούσας, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου, προβαίνει στην διενέργεια αυτοψίας (Παράρτημα Γ’) με αξιολόγηση των χαρακτηριστικών παραμέτρων της περιοχής επιρροής του χώρου λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά, τις κλιματολογικές συνθήκες, τη συχνότητα συμβάντων πυρκαγιάς, την κλίση, τη βλάστηση και τη φυτική καύσιμη ύλη του χώρου και της ευρύτερης περιοχής, την πυκνότητα του δομημένου περιβάλλοντος τις υποδομές και δίκτυα, τη γειτνίαση με ευαίσθητες εγκαταστάσεις (όπως ενδεικτικά νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων κ.λπ.), καθώς και με δάση, δασικές εκτάσεις, πάρκα, άλση κ.λπ.

2. Ο οικείος Δήμος μετά την έκδοση της βεβαίωσης συνδρομής υψηλού κινδύνου από την Πυροσβεστική Υπηρεσία υποχρεούται, κατά τους ορισμούς του άρθρου 5 της παρούσας, σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό του χώρου για την άρση του κινδύνου με την συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας, εφόσον απαιτηθεί.

3. Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος βεβαιώνεται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία προς τον οικείο Δήμο, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του άρθρου 5 της παρούσας, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο Δήμο προς το σκοπό άμεσης άρσης του κινδύνου (Παράρτημα Δ’). Για τη διαπίστωση της επείγουσας περίπτωσης και της συνδρομής άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνουπρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της, η Πυροσβεστική Υπηρεσία λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια που ενδεικνύουν τον επείγοντα χαρακτήρα και την ιδιαίτερα υψηλή επικινδυνότητα, όπως είναι ενδεικτικά (α) ο δείκτης επικινδυνότητας 4 (πολύ υψηλός) ή 5 (κατάσταση συναγερμού), σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, (β) η σε εξέλιξη πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή, (γ) τα Τακτικά και τα Έκτακτα Δελτία Επιδείνωσης Καιρού ή τα Έκτακτα Δελτία Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων, σύμφωνα με τα οποία, οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση ή την εξάπλωση πυρκαγιάς στην περιοχή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη, εφόσον κρίνει απαραίτητο, και τα κριτήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 7
Παραρτήματα

1. Προσαρτώνται στην παρούσα απόφαση και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής τα παραρτήματα Α, Β, Γ και Δ.

Ειδικότερα: Παράρτημα Α’. Υπόδειγμα Δήλωσης υπόχρεων ιδιωτών

Παράρτημα Β’. Υπόδειγμα Φύλλου Ελέγχου για Δήμους
Παράρτημα Γ’. Υπόδειγμα Φύλλου Ελέγχου για Πυροσβεστική Υπηρεσία (Π.Υ.) - Υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους.
Παράρτημα Δ’. Υπόδειγμα Φύλλου Ελέγχου για Πυροσβεστική Υπηρεσία (Π.Υ.) - Επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς.
2. Με απόφαση του Αρχηγού Πυροσβεστικού Σώματος δύνανται να τροποποιούνται ή να συμπληρώνονται τα Παραρτήματα Α, Β, Γ και Δ’ της παρούσας

Άρθρο 8
Τελικές διατάξεις

1. Με την παρούσα δεν θίγονται οι διατάξεις:

α. Της υπό στοιχεία 12030 Φ.109.1/10.5.1999 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’ 713), καθώς και λοιπές νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις που αφορούν στις αρμοδιότητες ή στις υποχρεώσεις Υπουργείων, Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας, Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων φορέων ή σε θέματα συνεργασίας μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
β. Της υπό στοιχεία 15005 οικ. Φ.700.9/13.5.2021 απόφασης του Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη «Έγκριση της υπ’ αρ. 9/2021 πυροσβεστικής διάταξης με θέμα: Καθορισμός μέτρων για την πρόληψη και αποφυγή εκδήλωσης πυρκαγιών σε δασικές, αγροτικές εκτάσεις και οικοπεδικούς χώρους» (Β’ 1923).
γ. Της δασικής νομοθεσίας περί προστασίας δασών και των δασικών εκτάσεων, δασοπροστασίας, προστασίας του περιβάλλοντος, αγροτικής, αρχαιολογικής, περιβαλλοντικής, πολεοδομικής ή άλλης ειδικότερης νομοθεσίας, καθώς και τις λοιπές υποχρεώσεις των Δήμων αναφορικά με υποχρεώσεις στα περιβαλλοντικά, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
2. Η παρούσα συνισχύει με τις διατάξεις πυροπροστασίας κτιρίων, ακινήτων και εγκαταστάσεων.
3. Οι υπόχρεοι οφείλουν να ακολουθούν τις προβλέψεις αποκομιδής των απορριμμάτων, όπως περιγράφονται στους Κανονισμούς Καθαριότητας των οικείων δήμων, σύμφωνα και με τις διατάξεις του ν. 4819/2021 (Α’ 129) περί αποβλήτων.

Άρθρο 9
Καταργούμενες Διατάξεις

1. Από την έναρξη ισχύος της παρούσας καταργούνται:
1.1 Οι διατάξεις της υπ’ αρ. 20/2022 πυροσβεστικής διάταξης «Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών» (Β’ 1301).
1.2 Η υπό στοιχεία 31904 Φ. 700.1 ερμηνευτική εγκύκλιος «Διευκρινίσεις για την εφαρμογή της υπ’ αρ. 20/2022 Πυροσβεστικής Διάταξης με θέμα: Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών’’ (Β’ 1301)» (ΑΔΑ: 6ΝΗΣ46ΝΠΙΘ-ΡΟΒ).

Άρθρο 10
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Δείτε το ΦΕΚ